HUKUKİ MAKALELER
 Türkiye Barolar Birliği
 Yargıtay
 Danıştay
 Sayıştay
 İstanbul Barosu
 Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü

Özet:

 

            Çocuk ve genç işçilerin sağlık ve güvenliklerini, fiziksel, zihinsel, ahlaki ve sosyal gelişmelerini veya öğrenimlerini tehlikeye atmadan çalışma şekillerinin esaslarını belirlemek ve ekonomik istismarlarını önlemek devletin görevlerindendir. Devlet bununla ilgili yasal düzenlemeleri ve çocuk işçilerin çalıştırılma usul ve esasları ile ilgili yönetmelikleri yayınlamıştır. 182 numaralı İLO sözleşmesine göre 18 yaşından küçük olan herkese çocuk terimi uygulanır.

 

 

 

1-En kötü biçimlerdeki çocuk işçiliği: 

            182 numaralı İLO sözleşmesi en kötü biçimlerdeki çocuk işçiliği terimini kullanmak suretiyle yasaklarını aşağıdaki şekilde sıralamıştır.

 

*Çocukların alım-satımı ve ticareti, borç karşılığı veya bağımlı olarak çalıştırılması ve askeri çatışmalarda çocukların zorla ya da zorunlu tutularak kullanılmasını da içerecek şekilde zorla ya da mecburî çalıştırılmaları gibi kölelik ve kölelik benzeri uygulamaların tüm biçimleri yasaklanmıştır.

            *Çocuğun fahişelikte, pornografik yayınların üretiminde veya pornografik gösterilerde kullanılmasını, bunlar için tedarikini ya da sunumunu yasaklamıştır. 

            *Çocuğun özellikle ilgili uluslararası anlaşmalarda belirtilen uyuşturucu maddelerin üretimi ve ticareti gibi yasal olmayan faaliyetlerde kullanılmasını, bunlar için tedarikini ya da sunumunu yasaklamıştır. 

            *Bu yasaklar, çocukların sağlık, güvenlik veya ahlaki gelişimleri açısından zararlı olan her türlü işleri kapsar.(1)

 

 

 

2-Çocuklarda çalıştırılma yaşı sınırı:

 

            On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler. On dört yaşını doldurmamış çocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

 

            Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı:

 

            Çocuk ve genç işçilerin işe yerleştirilmelerinde ve çalıştırılabilecekleri işlerde güvenlik, sağlık, bedensel, zihinsel ve psikolojik gelişmeleri, kişisel yatkınlık ve yetenekleri dikkate alınmalıdır. Çocuğun gördüğü iş onun okula gitmesine, mesleki eğitiminin devamına engel olmamalı ve derslerini düzenli bir şekilde izlemesine zarar vermemelidir.(2)

 

            Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış ve örgün eğitime devam etmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuz beş saatten fazla olmamalıdır.  Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocukların ise günde beş ve haftada otuz saatten fazla çalıştırılamaz. Bu süre, on beş yaşını tamamlamış çocuklar için günde sekiz ve haftada kırk saate kadar artırılabilir.

 

            Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde on beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

 

              On dört yaşını doldurmamış çocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat,

 

Kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

 

            Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işlerde on sekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır.

 

            Danıştay 12. H.D. 12.04.2007 tarihinde:

 

            On sekiz yaşını doldurmamış erkek çocukların, maden ocakları, kablo döşenmesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılan işlerde çalıştırılmasının yasak olduğuna karar vermiştir. (3)

 

            Sanayie ait işlerde on sekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.

 

 

 

3-İş Yasasının düzenlemesi:   

 

            4857 sayılı İş Kanunu, on sekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak olan işlerle on beş yaşını tamamlamış, ancak on sekiz yaşını tamamlamamış genç işçilerin çalışmasına izin verilecek işleri, on dört yaşını bitirmiş ve ilköğretimini tamamlamış çocukların çalıştırılabilecekleri hafif işlerle çalışma koşullarına ilişkin usul ve esasları 71. Ci maddesinde düzenlemiştir. (4)

 

           

 

4-Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Esasları:

 

            Çocuğun veya genç işçinin işe yerleştirilmesinde ve çalışması süresince güvenliği, sağlığı, bedensel, zihinsel, ahlaki ve psikolojik ve sosyal gelişimi, kişisel kabiliyeti ve yetenekleri dikkate alınmalıdır.

 

Çocuk ve genç işçiler, okula devam edenlerin, okula devamlarına ve okuldaki başarılarına engel olmayacak işlerde ve meslek seçimi için yapılacak hazırlıklara ya da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yeterliliği kabul edilen mesleki eğitime katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılmaları sağlanmalıdır.

 

İşverenler, çocuk ve genç işçilerin tecrübe eksikliğini, işle ilgili mevcut veya muhtemel riskler konusunda bilgisizlik veya tamamen gelişmemiş olmalarına bağlı olarak gelişmelerini, sağlık ve güvenliklerini tehlikeye sokabilecek herhangi bir riske karşı korunmalarını güvence altına almak zorundadırlar.

 

 

 

5-Çocuk İşçilerin Çalıştırılabilecekleri Hafif İşler:

 

            *Düşme ve yaralanma tehlikesi olmayan meyve, sebze, çiçek toplama işlerinde,

 

*Kümes hayvanları beslenmesinde yardımcı işlerde ve ipek böcekçiliği işlerinde,  * Esnaf ve sanatkârların yanında satış işlerinde,

 

*Büro hizmetlerine yardımcı işlerde,

 

* Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işlerinde,

 

*Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak,

 

*Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işlerinde,

 

*Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işlerde,

 

*Spor tesislerinde yardımcı işlerde,

 

*Çiçek satışı, düzenlenmesi işlerinde çocuk işçiler çalıştırılabilir.

 

Çocuk işçiler bu işlerde çalışırken yükleme ve boşaltma işlerinde çalıştırılamaz.

 

Yargıtay 10. H.D. 17.10.2011 tarihinde:

 

            On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır.  Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler. Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma sürelerinin ise, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabileceğine karar vermiştir.  (5)

 

 

 

6-Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler:

 

            *Meyve ve sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze

 

             suları imalatı işlerinde,

 

*Meyve ve sebze kurutmacılığı ve işlenmesi işlerinde,

 

*Helva, bulama, ağda, pekmez imalatı işlerinde,

 

*Kasap yanında yardımcı işlerde,

 

*Çay işlemesi işlerinde,

 

*Çeşitli kuru yemişlerin hazırlanması paketlenmesi işlerinde,

 

* Küçükbaş hayvan besiciliğinde yardımcı işlerde,

 

*Süpürge ve fırça imalatı işlerinde,

 

*Elle yapılan ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve

 

             diğer maddelerden süs eşyası yapımı, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve

 

             benzeri eşya imalatı işlerinde,

 

*Toptan ve perakende satış mağazalarında satış, etiketleme ve paketleme işlerinde,

 

*Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işlerde,

 

*İlaçlama ve gübreleme hariç çiçek yetiştirme işlerinde,

 

*İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işlerde,

 

*Diğer giyim eşyası, baston ve şemsiye imalatı işlerinde,

 

*Yiyecek maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işlerinde,

 

*Yorgancılık, çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın

 

   diğer hazır eşya imalatı işlerinde,

 

*Sandık, kutu, fıçı ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve

 

  benzeri eşya imalatı işlerinde,

 

*Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işlerinde

 

*El ilanı dağıtımı işlerinde,

 

* Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işlerde,

 

* Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline

 

  ilişkin işlerde,

 

*Pamuk, keten, yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve

 

  kolalama tezgâhlarından ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni

 

  iklim ve aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işlerinde,

 

* Balıkhane işlerinde,

 

* Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işlerde,

 

*Araçsız olarak 10 kg. fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama,

 

 İstifleme ve benzeri işlerinde,

 

*Su bazlı tutkal, jelâtin ve kola imali işlerinde,

 

* Sandal, kayık ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işlerinde

 

  Çalıştırılabilirler.

 

Görüldüğü gibi Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılma esaslarına ait yönetmelikte gençlerin çalıştırılabilecekleri işler ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.  Ancak genç işçiler bu işlerde çalıştırılırken boya ve vernik işleri, fırın işleri ve silis tozu saçan işler, boyama-renklendirme ve kimyasal işlerde çalıştırılamazlar.

 

 

 

7-16 Yaşını Doldurmuş 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin

 

   Çalıştırılabilecekleri İşler:

 

            *Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru,

 

              pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.

 

*Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta 

 

  ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.

 

*Parafinden eşya imalatı işleri.

 

*Kuş ve hayvan tüylerinin temizlenmesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.

 

*Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imalatı işleri

 

*Mensucattan hazır eşya imalatı işleri. Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri

 

*Kâğıt ve odun hamuru üretimi işleri.

 

*Selüloz üretimi işleri.

 

* Kâğıt ve kâğıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.

 

*Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.

 

*Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imalatı işlerinde16 yaşını

 

 doldurmuş 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işlerdir.

 

.

 

8-16-18 yaş arası genç işçilerin çalıştırılamayacağı işler:

 

          Ayrıca yaş kayıtlarına bağlı olarak izin verilen işlerden olsalar dahi hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde, alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde çalıştırılamazlar. Parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imalatı, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde çalıştırılamazlar.

 

Gürültü ve vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde, aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işlerde, sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde çalıştırılamazlar.

 

Radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde, fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde, parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde, eğitim amaçlı işler hariç iş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine imkân sağlamayan işlerde çalıştırılamazlar.

 

İşyeri hekimi raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde, eğitim, deney eksikliği, güvenlik konusunda dikkat eksikliği getirme ihtimali olan işlerde, para taşıma ve tahsilât işleri ile gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde 18 yaşını doldurmayan işçiler çalıştırılamaz.

 

            Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine  verilen; işletmede mesleki eğitim, staj ve çıraklık eğitimlerinin, uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak işler ve yerler Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir.

 

 

 

9-Çalışma Süreleri ve Ara Dinlenme Süreleri:

 

          Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuz beş saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz ve haftada kırk saate kadar arttırılabilir.

 

           Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri, yirmi dört saatlik zaman diliminde, kesintisiz on dört saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır.

 

           Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışma süreleri günde yedi saat, haftada otuz beş saati aşamaz.

 

            İki saatten fazla, dört saatten az süren işlerde otuz dakika, dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.

 

            Yargıtay 22.H.D. 21.05.2013 tarihinde:

 

            On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılmasının yasak olduğu, ancak, on dört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocukların, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabileceği öngörülmüştür. Bu kurala göre çalışma yaşının alt sınırı on dört yaş olarak kabul edilmiştir. (6)

 

 

 

10-Günlük Çalışma Süresinden Sayılan Haller:

 

            4857 sayılı İş Kanununa göre çalışma süresinden sayılan hallerin yanı sıra;

 

a) İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler,

 

b) İşverenin işyeri dışında gönderdiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler,

 

c) Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler, çalışma süresinden sayılır.

 

 

 

11-Hafta Tatili:

 

         Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamaz. Ayrıca hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.

 

 

 

12-Ulusal Bayram ve Genel Tatil ücreti:

 

            Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar. Ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.

 

 

 

13-Yıllık Ücretli İznin Kullandırılması:

 

           Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.

 

           Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.

 

 

 

14-Çocuk ve Genç İşçileri Çalıştıramayacak İşverenler:

 

       Çocuk ve genç işçileri;

 

      a) Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyenler,

 

      b) Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan, işveren veya işveren vekilleri 

 

          çocuk ve genç işçileri çalıştıramazlar.

 

 

 

15-İş Sözleşmesi ve Belge Yükümlülüğü:

 

          İşveren;

 

a) Çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, karşılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi verecektir.

 

b) Okula devam eden çocuk ve genç işçiden çalıştırmaya başlamadan önce, öğrenci olduğuna dair belge istenir. Bu belge çalışanın özlük dosyasında muhafaza edilir.

 

c) İşveren, çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi yapmak zorundadır.

 

 

 

16-İşverenin Eğitim ve Diğer Yükümlülükleri:

 

İşveren, çocuk ve genç işçilere, çalıştırmaya başlamadan önce işyerindeki riskler, işe

 

Uyum ve kanuni hakları ile işin niteliğine göre gerekli iş başı eğitimlerini verecektir.

 

            İşveren, çocuk ve genç işçinin işe başlamasından önce veya çalışma esnasında, çalışma koşullarında değişiklik olması gerektiği hallerde, bu değişikliği yapabilmesi için aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmak zorundadır:

 

a) İşyeri ve işin yapıldığı yerin uygunluğu ve tanzimi,

 

b) Kullanılan iş donanımlarının şekli, sırası ve bunların kullanılış biçimleri,

 

c) İş organizasyonları,

 

d) Çocuk ve genç işçilere verilen eğitimin ve talimatların düzeyi.

 

Değerlendirmeye göre çocuk ve genç işçilerin fiziki veya zihinsel gelişmeleri ile güvenlikleri yönünden herhangi bir tehlike tespit edilirse, en kısa sürede gerekli tıbbi kontrollerin yapılması gerekmektedir.

 

 

 

17-Devletin Yükümlülükleri:

 

         Sosyal hukuk devletinin anayasal görevlerinin başında çocuk ve gençlerin eğitimi gelir. Bunun için Milli Eğitim Bakanlığı:

 

aa) Çalışan çocuk ve gençlerle ilgili konularda ailelerin, işçi ve işveren sendikalarının, meslek kuruluşlarının, işverenlerin, toplum ve bireylerin duyarlılaştırılması ve bilgilendirilmesi amacıyla seminer, toplantı, konferans, sempozyum benzeri eğitim programları düzenler, bu amaçla kitap, broşür, dergi yayınlar ve eğitim materyali hazırlar.

 

bb) Çalışan çocuk ve gençlere yönelik olarak çalışma ilişkileri, iş sağlığı ve güvenliği, yasal hakları ve benzeri konularda eğitim seminerleri düzenler ve çalışan çocuk ve gençlerin bu programlara katılımının sağlanması için gerekli tedbirleri alır.

 

cc) Çocuk ve genç çalıştırılan işyerlerinde ve işlerde, kontrol ve denetim yetkisi bulunan kurum ve kuruluşlarda konu ile ilgili çalışanlara bu konudaki mevcut yasal düzenlemeler ve bunların uygulanması ile gerekli diğer hususlarda eğitim semineri verir.

 

 

 

18-İnceleme-Araştırma:

 

Çalışma Bakanlığı, 182 numaralı İLO sözleşmesine göre çocuk çalıştırılan işyerlerinde ve işlerde, çocuk ve genç işçilerin sağlık durumları, fiziksel, zihinsel, sosyal ve mesleki gelişimleri, iş sağlığı ve güvenliği koşulları ve çalışma ilişkileri konularında inceleme ve araştırmalar yapar. İnceleme ve araştırmalar ile elde edilen bulguları, sorunları ve çözüm yollarını içeren bilgileri yayınlar. (7)

 

 

 

19-Koordinasyon ve İşbirliği:

 

Çalışma Bakanlığı, çocuk ve genç işçiler ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren kuruluşları, meslek kuruluşları, üniversiteler ve gönüllü kuruluşlar ile işbirliği yapar ve bu kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlar.

 

 

 

20-Sonuç ve eleştiri:

 

         4857 sayılı iş kanunu ile bu kanuna bağlı olarak çıkarılmış olan Çocuk İşçilerin Çalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmeliğe göre çocukların işe başlama yaşı ile hangi işlerde çalışacakları ve hangi işlerde çalıştırılmasının yasak olduğunu 182 sayılı İLO sözleşmesi ve bu konuda verilmiş Yargı kararlarını da inceleyerek anlatmaya çalıştık. Ne yazık ki ülkemizde çocuk işçiler halen yaşlarına uygun olmayan ve son derece sağlıksız işlerde örneğin; maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında ve sanayi sitelerinde insan sağlığına uygun olmayan işyerlerinde, sağlıksız koşullarda ve kayıt dışı olarak çalıştırılmaktadırlar.

 

            Çalışma Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığının İLO sözleşmesinden, yasalardan doğan yükümlülüklerini - özellikle denetim görevini - tam anlamıyla yerine getirdiğini söylemek zordur. Türkiye Cumhuriyeti bir sosyal hukuk devletidir. Sosyal hukuk devletinin denetleme görevini eksiksiz yerine getirmesi ve çocukların fiziki ve ruhsal gelişimini sağlamasının yanında yeterli eğitimi vermesi de gerekir. Özellikle çocuk ve genç işçilerin ekonomik sömürüsünü önlemek zorundadır.

 

Yaklaşım Dergisi Eylül 2017 sayısında yayınlandı.

 

 

 

Kaynakça:

 

(1)   182 numaralı İLO Sözleşmesi

 

(2)   YHGK 03.04.1991 tarih 1991/9-107 E.

 

(3)   Danıştay 12. HD. 2005-4910 E. 2007-1804 K.

 

(4)   4857 sayılı İş Kanunu Md.71

 

(5)   Y.10.H.D. 2011-11587 E. 2011-14027 K.

 

(6)   Y.22. H.D. 2012-16405 E. 2013-11851 K.

 

(7)   182 numaralı İLO sözleşmesi

AVUKAT EROL TÜRK  

[email protected]